Cerkiew w Tyniewiczach

Pożoga wojenna sprawiła, że cerkiew znajdująca się w Tyniewiczach Dużych nie została wpisana w poczet najstarszych podlaskich cerkwi. Jednak w jej prostej, surowej bryle można bez trudu odszukać ducha dawnych czasów.

Opiniotwórczy Instytut Pantone ogłosił, że kolorem roku 2017 będzie zielony. Szkoda, że drewnianych cerkwi w tym kolorze na Podlasiu nie jest zbyt wiele. Przegrywają konkurencję z błękitnymi i brązowymi. Zielone cerkwie można zobaczyć w Trześciance czy Koźlikach. Zielona - do niedawna - była także świątynia w Tyniewiczach Dużych. 

Tyniewicze Duże leżą z dala od głównych szlaków komunikacyjnych. Najlepiej dotrzeć do nich, skręcając z trasy Narew-Hajnówka w kierunku Łosinki. Przez kilka kilometrów jedzie się mocno zużytą asfaltową drogą. Tyniewicka cerkiew znajduje się na terenie starego cmentarza, tuż koło niewielkiego skrzyżowania. Nie sposób jej przegapić. Jej bryła wyraźnie rysuje się na tle lasu.

Gdyby nie pożoga wojenna, cerkiew w Tyniewiczach Dużych niechybnie znalazłaby się w gronie najstarszych podlaskich cerkwi. Niestety, spłonęła w 1944 roku. Z dawnej świątyni pozostała jedynie wiekowa dzwonnica. Obecna cerkiew, wzorowana na poprzedniej, ma dość prostą, jednonawową bryłę. Najbardziej charakterystycznym jej elementem jest ośmioboczna wieża zwieńczona blaszanym hełmem.

Niedaleko cerkwi, tuż przy drodze prowadzącej do wsi, znajduje się intrygujący, stary drewniany krzyż, który ledwo wystaje ponad poziom gruntu. Latem jego ramiona wystają delikatnie ponad łany falującego zboża niczym ramiona pływaka. Skąd taki krzyż? Należy pamiętać, że o ile wiara wyrasta z ludzkich serc, to przydrożne krzyże wyrastają z… ziemi. Z biegiem czasu na skutek kontaktu z wilgocią drewniany krzyż gnił. Przodkowie obecnych mieszkańców Tyniewicz Dużych, chcąc go uchronić przed upadkiem, systematycznie przycinali go. Z drewnianego krzyża zostało już niewiele. Staruszkowie powiadają, że gdy jego ramiona zetkną się z ziemią, znowu przyjdzie wojna…

Jeszcze przed ostatnią wojną wieś znana była jako Tyniewicze Wielkie, ale mieszkańcom, pozbawionym jak widać pierwiastka megalomanii, wystarczył dopisek Duże. Ponaddwustuletnia wieś starzeje się razem z jej mieszkańcami, których zostało niespełna 200. Mamy nadzieję, że nie odejdzie wraz z najstarszymi mieszkańcami, bo w takich właśnie miejscach można jeszcze dotknąć prawdziwego Podlasia.

PS. Nie możemy się już doczekać, kiedy zobaczymy nową wersję kolorystyczną tej cerkwi.