Dworek Gubernatora

Choć wygląda jak wyjęty z rosyjskiej bajki, istnieje naprawdę, i to od 1845 roku. Uroczy, drewniany Dworek Gubernatora Grodzieńskiego w Białowieży został wybudowany na terenie Parku Pałacowego i jest najstarszym budynkiem znajdującym się w polskiej części Puszczy Białowieskiej. Od lat przyciąga wzrok miejscowych spacerowiczów i zachwyca turystów tłumnie odwiedzających Białowieski Park Narodowy.

Na terenie Parku Pałacowego, będącego częścią Białowieskiego Parku Narodowego, obok zabytkowego dworku, mieści się też zespół innych budynków historycznych, wśród których warto zwrócić uwagę m.in. na tzw. bramę kuchenną, dawne stajnie carskie, Dom Marszałkowski czy Dom Zarządu. Dworek wybudowano na potrzeby rządu Gubernatora Grodzieńskiego i postawiono go w miejscu, gdzie wcześniej znajdował się dwór Augusta III Sasa. W budynku zatrzymywali się najwyżsi przedstawiciele administracji państwowej. Pierwszym gościem był podobno generał-gubernator Fiodor J. Mirkowicz, który przybył do puszczy na polecenie cara w związku z planowanym polowaniem na żubry. W 1860 roku zawitał tu również sam Aleksander II.

Carski pawilon myśliwski

Budynek nie zawsze wyglądał tak bajkowo jak dzisiaj, dlatego car na czas polowań zatrzymywał się w pobliskiej leśniczówce. Niedługo potem podjęto decyzję o przebudowie dworu, w wyniku której powstało nowe skrzydło i piętro. Z zewnątrz budynek zyskał też mnóstwo ozdobnych detali architektonicznych. Od tego momentu dumnie nazywano go carskim pawilonem myśliwskim, godnym przyjęcia rosyjskich carów, wielkich książąt i innych zacnych gości, którzy zatrzymywali się tu do czasu wybudowania carskiego pałacu. Na pamiątkę carskich łowów w budynku urządzono muzeum, gdzie wystawiono liczne eksponaty, takie jak puchar podarowany carowi przez księcia pruskiego, księgę z wpisami uczestników polowań i gości dworu czy album ze zdjęciami przedstawiającymi polowanie cara Aleksandra III. Pamiątki te jednak zostały wywiezione do Rosji w 1915 roku i tam już na zawsze zostały.

Szpital czy kasyno?

A dworek? Dworek – oczywiście – pozostał, bo miał do spełniania jeszcze wiele funkcji. Podczas I wojny światowej w budynku zorganizowano szpital polowy, a następnie kasyno oficerskie, które funkcjonowało również w okresie międzywojennym i w czasie II wojny światowej. Swoją siedzibę miało tu biuro turystyczne Sekcji Towarzystwa Urzędników Państwowych, które zarządzało lokalnym ruchem turystycznym, był też sklepik z pamiątkami. W międzyczasie budynek ciągle zmieniał swój wygląd, dostosowując się do potrzeb kolejnych użytkowników.

Jadło i zabawa

Po odzyskaniu wolności dworek był gospodą „Turystyczną”, jadłodajnią i – wreszcie – restauracją obsługującą dziennie setki gości. Nie mniej gwarno było tu również w roku 1980, kiedy po pożarze miejscowego przedszkola do zabytkowego dworu przeprowadziły się dzieci. Ich śmiech rozbrzmiewał przez 5 lat, czyli do czasu, kiedy przedszkole odzyskało swoje lokum.

Nowe życie zabytku

Przyszedł czas, że i stary, zmęczony zawirowaniami czasu dwór zaczął wymagać generalnego remontu. Projekt jego modernizacji w 1986 roku opracował zespół architektów pod kierownictwem Kazimierza Wasilewskiego. Budynek miał się stać siedzibą Ośrodka Edukacji Przyrodniczej BPN. Remont trwał od 1991 do 1994 roku. Przeprowadzono kilka zmian architektonicznych, w czasie których odkryto, że budynek nie posiada fundamentu, a jego funkcję pełniły polne głazy. Zamiast jednego z nich, ktoś postanowił użyć nawet koła od żaren. Mimo niespodzianek, modernizację zakończono szczęśliwie. Od 1996 roku dworek znów tętni życiem i wypełnia się śmiechem zainteresowanych przyrodą dzieci. 

Dworek Gubernatora Grodzieńskiego w Białowieży wybudowano w 1845 roku. jest on najstarszym budynkiem na terenie polskiej części Puszczy Białowieskiej. 

Przepiękny, drewniany budynek w czasach swojej świetności był carskim pawilonem myśliwskim. Na czas polowań zatrzymywali się tu car, wielcy książęta i ich goście.

Uwagę turystów zwracają pieczołowicie wykonane, dekoracyjne detale architektoniczne.

Zabytkowy dworek przez długie lata swojego istnienia pełnił wiele funkcji. Zorganizowano tu szpital polowy, był też restauracją, przedszkolem i siedzibą kilku instytucji. Dziś mieści się tu Ośrodek Edukacji Przyrodniczej BPN.